Kinh Thánh: Lu-ca (Luke) 15:25-32
Vả, con trai cả đương ở ngoài đồng. Khi trở về gần đến nhà, nghe tiếng đờn ca nhảy múa, bèn gọi một đầy tớ mà hỏi cớ gì. Ðầy tớ thưa rằng: Em cậu bây giờ trở về, nên cha cậu đã làm thịt bò con mập, vì thấy em về được mạnh khỏe. Con cả liền nổi giận, không muốn vào nhà. Vậy cha nó ra khuyên nó vào. Nhưng nó thưa cha rằng: Nầy, tôi giúp việc cha đã bấy nhiêu năm, chưa từng trái phép, mà cha chẳng hề cho tôi một con dê con đặng ăn chơi với bạn hữu tôi. Nhưng nay con của cha kia, là đứa đã ăn hết gia tài cha với phường điếm đĩ rồi trở về, thì cha vì nó làm thịt bò con mập! Người cha nói rằng: Con ơi, con ở cùng cha luôn, hết thảy của cha là của con. Nhưng thật nên dọn tiệc và vui mừng, vì em con đây đã chết mà lại sống, đã mất mà lại thấy được.
Dưỡng linh:
Đối tượng nghe những câu chuyện trong Lu-ca đoạn 15 gồm có hai hạng người tương phản nhau cách rõ rệt: (a) nhóm người thâu thuế và kẻ có tội, xấu xa, bị xã hội ruồng bỏ và khinh chê; và (b) các thầy thông giáo và người Pha-ri-si, thông thạo kinh điển, tuân giữ luật pháp không chỗ trách được. Không nghi ngờ gì, Chúa Jesus đang ám chỉ rằng người con trai hoang đàng chính là những người thâu thuế và kẻ có tội; người anh cả không ai khác hơn là các thầy thông giáo và người Pha-ri-si. Còn có một nhân vật rất tuyệt vời trong câu chuyện Chúa Jesus kể là hình người cha nhân hậu, bày tỏ lòng yêu thương chẳng hề mỏi mệt đối với đứa con hoang đàng; nhưng người cha cũng rất kiên nhẫn và khoan dung đối với đứa con cả.
Hình ảnh người con trai hoang đàng trong câu chuyện dường như ai trong chúng ta đều biết khá rõ và có thể mô tả lại cuộc sống và tâm tánh của chàng thanh niên này cách dễ dàng. Trọng tâm trong câu chuyện không nhằm chỉ nhắm vào người con trai hoang đàng, nhưng Chúa Jesus còn muốn phơi bày con người của anh cả ra trước con mắt phán xét và phê phán của mọi người. Có lẽ nếu không có sự trở về của người em thì cho đến bao giờ con người thật bên trong của người anh mới được bộc lộ ra? Chính vì sự trở về của người em và tình trạng tội lỗi của người em đến chỗ tận cùng của nó thể nào, thì con người thật của người anh cả cũng được lột trần ra không kém phần đáng kinh tởm chẳng hơn gì đứa em của anh ta thể ấy! Nhưng có lẽ lâu nay anh ta khá tài tình để che đậy con người thật của mình nên mọi người tưởng rằng anh ta là một con người tốt, hiền lành, đạo đức, và từng tặng cho anh ta với một cái nhìn đầy lòng kính trọng và khâm phục. Tuy nhiên, điều Chúa Jesus muốn nói đó là chẳng những người em hư mất đã đành, nhưng người anh cả cũng hư mất ngay trong chỗ tưởng chừng như đạo đức và tốt đẹp nhất của chính nó! Đây là sứ điệp của Chúa dành cho bọn Pha-ri-si và thầy Thông giáo: Chẳng thà họ hư hỏng, tội lỗi như đứa em hoang đàng mà biết ăn năn, còn hơn nghĩ mình là quá đạo đức và lên án người khác không tiếc lời nhưng chẳng bao giờ biết ăn năn. Đứa em hư mất khi đi xa nhà và lang thang đầu đường xó chợ. Nhưng đứa anh hư mất ngay trong nhà của cha mình! Vì thế, cuối cùng lại, đứa con thật sự hư mất không phải là đứa em bèn chính là đứa con trai cả trong gia đình.
Mới nhìn qua thì người anh rất nghiêm chỉnh về đạo đức, biết vâng lời cha. Tính tình của anh có vẻ nghiêm khắc khi phải đối diện với những con người vô kỷ luật và sống thác loạn như đứa em. Anh là đứa con luôn luôn sống để không gây thiệt hại cho cha, thậm chí chẳng bao giờ dám xin cha cho mình một con dê con để ăn chơi với bạn bè. Thật là một đứa con đáng quý và hiếm có vô cùng. Anh được phú cho một bản tánh hiếu thảo như thế thật tuyệt vời. Có lẽ anh ta nghĩ cha mình rất hãnh diện về anh. Có nhiều lý do để cho anh tự mãn về đời sống đạo hạnh khi so sánh với đứa em hư hỏng, truỵ lạc. Tuy nhiên, có những điểm phản diện trong con người của chàng thanh niên này đáng cho chúng ta lưu ý:
1. Anh tự là người có đời sống rất mẫu mực và đạo đức đến độ anh không còn nhận biết mình là một tội nhân. Nhưng kỳ thật, anh là một tội nhân không hơn không kém như người em. Anh nghĩ rằng mình sống với tiêu chuẩn đạo đức như thế thì làm sao đứa em có thể sống kém hơn mà lại được cha thương. Thật là bất công. Phản ứng của anh không vào nhà khi nghe tin người em hoàng đàng trở về không phải chỉ là phản ứng đối với em mình mà thôi, vì không muốn gặp mặt đứa em phá của, nhưng anh ta còn muốn phản đối người cha đã cư xử vô cùng bất công đối với chính anh. Cha già không còn phân biệt ai đúng ai sai! Chính vì anh không có tình thương nên không thể hiểu nỗi lòng của người cha vì cha là người sống với một quy luật cao trọng hơn thuần luật pháp. Đó là luật yêu thương. Nếu đã là sống và chi phối bởi luật yêu thương thì sẽ nín chịu mọi sự, bao dung mọi sự, trông cậy mọi sự nơi đứa con hư hỏng của mình có ngày sẽ trở nên người tốt (1 Cô-rinh-tô 13:7).
2. Vì quá tốt nên anh đem mình so sánh với người khác và lên án người khác cách dễ dàng nhưng lại không thấy được sai lầm của mình. Anh cả có nhiều sai lầm trong chính mình mà anh không thấy. Anh không hề có lòng yêu thương em mà đáng lý ra anh phải bày tỏ điều này cho những người chung quanh thấy. Trái lại, anh để lộ cho mọi người thấy anh là một con người nóng nảy và lên án em và cha là điều anh không nên làm trước mặt mọi người chung quanh. Khi nghe tin em về, đáng lý anh vui mừng thì lại giận hoảng lên và la lối om sòm, gây xấu hổ cho cha mình và gia đình. Người ta nhìn vào hành động và con người của anh tự hỏi anh có mối liên hệ máu mủ gì với em anh không? Tại sao anh em lại không thương yêu nhau? Chính người cha phải đích thân ra khuyên em vào. Anh phản ứng đối với cha của mình là điều không thể chấp nhận được. Có lẽ khi trở về già và có con thì anh sẽ hối tiếc vô cùng về hành động, phản ứng và lời nói khi còn trẻ của mình.
3. Anh sống và tự đày đọa chính mình trong cảnh nô lệ thay vì là con trong gia đình. Địa vị của anh đối với cha là con, nhưng trên thực tế anh sống như một tên nô lệ, tự đày dọa chính mình trong thân phận của một kẻ làm mướn cho cha mà không dám xin xỏ gì cả. Cho đến khi nghe cha nói: “Con ơi, con ở cùng cha luôn, hết thảy của cha là của con!” thì lúc ấy anh mới vỡ lẽ là mình sống với một gia tài kết xù mà mình không hề biết! Điều gì làm cho anh là một đứa con mà sống như một tên nô lệ? Chính là tinh thần tự ép xác, khổ tu theo luật pháp, và tự lấy làm thỏa mãn chính mình qua việc tự đối xử nghiêm khắc với chính mình. Khi sống như thế, thật khó cho anh có thể cảm thông và chấp nhận đứa em hoang đàng của mình!
4. Có người cho rằng có lẽ chính vì thái độ và hành động tự mãn về chính mình của người anh cả đã vô tình đẩy em mình xa khỏi gia đình. Làm thế nào đứa em sống luông tuồng bên cạnh một người anh rất mẫu mực về đạo đức. Có lẽ trong gia đình đã từng có nhiều lần giữa anh em có sự xích mích, cãi vả với nhau vì lối sống không thể chấp nhận của người em. Phải chăng điều này chắc hẳn làm cho người cha quá đau lòng và cuối cùng khi khi người con út xin ra đi thì người cha phải đành đoạn cho nó ra khi không? Chỉ vì thiếu tình thương nên người anh đã không thể chấp nhận người em xấu xa và tội lỗi của mình sống chung trong cùng một căn nhà. Người em luôn luôn là mục tiêu của sự chỉ trích và phê phán của người anh.
Chúng ta đang sống cuộc đời như thế nào? Có giống người anh cả không? Chúng ta càng trưởng thành trong Chúa và kinh nghiệm sự biến đổi của Chúa bao nhiêu, chúng ta ngày càng trở nên cảm thông, yêu thương, và bao dung đối với mọi người bấy nhiêu không? Bằng không, đời sống chúng ta càng trở về già càng trở nên gắt gỏng, hung tợn, và vắng bóng tình thương và sự tha thứ của Ngài. Kiệt tác bất hủ về tình yêu của I Cô-rinh-tô 13:4-7 chẳng bao giờ trở nên lỗi thời cho những ai muốn theo đuổi trở nên giống Chúa Cứu Thế Jesus: “Tình yêu thương hay nhịn nhục; tình yêu thương hay nhơn từ; tình yêu thương chẳng ghen tị, chẳng khoe mình, chẳng lên mình kiêu ngạo, chẳng làm điều trái phép, chẳng kiếm tư lợi, chẳng nóng giận, chẳng nghi ngờ sự dữ, chẳng vui về điều không công bình, nhưng vui trong lẽ thật. Tình yêu thương hay dung thứ mọi sự, tin mọi sự, trông cậy mọi sự, nín chịu mọi sự.”
Cầu nguyện:
Xin Chúa giúp cho con mỗi ngày dầm thấm trong tình yêu và sự tha thứ của Ngài để rồi có thể sống một đời yêu thương, tha thứ, bao dung và nhân hậu đối với mọi người chung quanh từ trong gia đình, cho đến Hội Thánh, và ra đến ngoài xã hội, bày tỏ hình ảnh tuyệt vời của Chúa Jesus Cứu Thế Jesus. Amen!